หนู’ เป็นศัตรูสำคัญในแหล่งเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจหลายชนิด รวมถึงโรงเก็บผลผลิตทางการเกษตรทั้งยังเป็นศัตรูของฟาร์มปศุสัตว์และชุมชนต่าง ๆ ซึ่งแต่ละปีได้สร้างความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกัดทำลายและการปนเปื้อนของเสียของหนู คิดเป็นมูลค่าไม่ต่ำกว่า 4,000 ล้านบาท นอกจากนั้นยังเป็นพาหะนำโรคติดต่อสู่คนและสัตว์เลี้ยงด้วย อาทิ กาฬโรค โรคฉี่หนู และโรคสครับไทฟัส เป็นต้น ที่ผ่านมากรมวิชาการเกษตรได้แนะนำวิธีกำจัดหนูในสวนปาล์มน้ำมันโดยใช้นกแสก ซึ่งได้ผลค่อนข้างดี
และมีอีกหนึ่งวิธีที่เป็นทางเลือกใหม่สำหรับใช้ปราบหนูในพื้นที่การเกษตรและบ้านเรือนทั่วไป คือ การใช้ปรสิตโปรโตซัว Sarcocystis singaporensis ซึ่งเป็นชีววิธี ที่ได้มีการวิจัยแล้วพบว่า มีศักยภาพสูงในการกำจัดหนูและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
นางยุวลักษณ์ ขอประเสริฐ นักสัตววิทยาชำนาญการพิเศษ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า กรมวิชาการเกษตรได้ดำเนินการศึกษาวิจัยต่อยอดการใช้โปรโตซัว S. singaporensis เพื่อใช้เป็นสารชีวินทรีย์กำจัดหนูโดยผลิตสปอร์โรซีสต์ของโปรโตซัวชนิดนี้ ให้ได้จำนวนมาก ด้วยการเลี้ยงงูเหลือมภายในโรงเรือนและหนูติดเชื้อไปเป็นอาหารงูเหลือม ซึ่งพบว่างูเหลือมขนาดลำตัวยาวประมาณ 2.5 เมตร สามารถผลิตสปอร์โรซีสต์ได้ไม่ต่ำกว่า 1,400 ล้านสปอร์โรซีสต์ สามารถใช้กำจัดหนูได้ไม่น้อยกว่า 5,000 ตัว หรือใช้ปราบหนูในนาข้าวได้ประมาณ 300 ไร่
ภายหลังหนูได้รับเชื้อโปรโตซัวระยะสปอร์โรซีสต์แล้ว 10-15 วัน จะแสดงอาการป่วยและตายในที่สุดด้วยสาเหตุอาการน้ำท่วมปอดซึ่งทำให้ระบบการหายใจล้มเหลว หรืออาจทำให้ไตวายได้ ปัจจุบันกรมวิชาการเกษตรได้นำมูลงูเหลือมที่มีเชื้อโปรโตซัว S.singaporensis มาล้างทำความสะอาดโดยการกรองแล้วปั่นตกตะกอนจาก นั้นเก็บเชื้อไว้ในสารแขวนลอยที่อุณหภูมิ ไม่ต่ำกว่า 4 องศาเซลเซียส ซึ่งเจ้าหน้าที่ จะนำเชื้อโปรโตซัวมาผลิตเป็นเหยื่อสำเร็จ รูปป้อนให้กับเกษตรกรตามความต้องการ โดยเป็นเหยื่อแบบแป้งนุ่ม มีน้ำหนักก้อนละ 1 กรัม และมีเชื้อโปรโตซัวบรรจุอยู่ตรง กลางจำนวน 200,000 สปอร์โรซีสต์ต่อก้อนแล้วห่อด้วยกระดาษแก้วขุ่นเพื่อช่วยรักษา คุณภาพเหยื่อ
สำหรับประสิทธิภาพเหยื่อโปรโตซัวสำเร็จรูปนี้ สามารถนำไปใช้ปราบหนูในพื้นที่การเกษตรได้ อาทิ นาข้าว ไร่ข้าวโพด ไร่ถั่วเหลือง ถั่วเขียว สวนปาล์มน้ำมัน ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ เช่น ฟาร์มหมู ฟาร์มไก่ อาคารบ้านเรือน และสถานที่อื่น ๆ ที่มีปัญหาเรื่องหนู เช่น ตลาดสด เป็นต้น
ขณะนี้มีเกษตรกรผู้ปลูกปาล์มน้ำมันได้ขอให้กรมวิชาการเกษตรผลิตเหยื่อโปรโตซัวสำเร็จรูปกว่า 200,000 ก้อน เพื่อนำไปใช้กำจัดหนูในสวนปาล์มน้ำมัน อย่างไรก็ตาม หากสนใจเกี่ยวกับเหยื่อโปรโตซัวสำเร็จรูปชนิดนี้ สามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ กลุ่มงานสัตววิทยาการเกษตร สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตร โทร.0-2579-5583 ต่อ 160, 161.
ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2553
บ้านผักปลอดสารพิษ 